УБАЙДУЛЛО НАСРУЛЛО КАРИМЗОДА
УБАЙДУЛЛО НАСРУЛЛО КАРИМЗОДА (Убайдуллоев Насрулло Каримович) (тав. 10. 08. 1963, деҳаи Порвени ноҳияи Панҷакент), муаррихи тоҷик, номзади илмҳои таърих (2003), дотсент (2010), доктори илмҳои таърих (2015), профессор (2019). Солҳои 1980–1985 дар шӯъбаи таъриху ҳуқуқи факултети таърихи Донишкадаи давлатии омӯзгории ш. Душанбе ба номи Т.Г. Шевченко таҳсил кардааст. Солҳои 1985–1990 муаллими таъриху ҷамъиятшиносии мактаби миёнаи № 83 ноҳияи Рӯдакӣ, 1990–1998 ассистент ва муаллими калони кафедраи таърихи ИҶШС, кафедраи таърихи халқи тоҷик ва муовини декани факултети таърихи Донишгоҳ буд. Солҳои 1990–1994 дар шӯъбаи ғоибонаи аспирантураи донишгоҳи омӯзгорӣ таҳсил дошт. Солҳои 1998–2007 ҳамчун муаллими калони кафедраи таърихи халқи тоҷик, муовини аввали сардори шуъбаи таълим, муовини декани факултети ҳуқуқшиносӣ оид ба таълим, мудири кафедраи назария ва таърихи давлат ва ҳуқуқи Донишкадаи андоз ва ҳуқуқи Тоҷикистон кор кардааст. Солҳои 2008 - 2015 декани факултети таърихи ДДОТ ба номи С. Айнӣ, 2015-2017 мудири кафедраи таърихи халқи тоҷик, 2017-2019 муовини ректори Донишгоҳи давлатии омӯзгории Тоҷикистон ба номи С. Айнӣ оид ба илм кор кардааст. Аз 5 феврали соли 2019 то имрӯз директори Институти таърих, бостоншиносӣ ва мардумшиносии ба номи А. Дониши Академияяи миллии илмҳои Тоҷикистон мебошад. Муаллифи 6 монография, муаллиф-мураттиби 9 китоб ва зиёда аз 150 мақолаҳои илмӣ, илмию оммавӣ мебошад. Оид ба масъалаҳои инкишофи мактабу маориф, фарҳанг, афкори сиёсию ҷамъиятии халқи тоҷик дар нимаи дуюми асри XIX ва ибтидои асри XX, таърихнигории таърихи халқи тоҷик, ба вижа таърихи мактабу маориф корҳои илмӣ бурдааст. Сармуҳаррири маҷаллаи илмии «Муаррих», узви ҳайати мушовараи маҷаллаи «Мероси ниёгон», «Паёми Донишгоҳи омӯзгорӣ», раиси Шӯрои диссертатсионӣ оид ба дифои рисолаҳои докторӣ дар назди Институт таърих, бостоншиносӣ ва мардумшиносии ба номи А. Дониши АМИ Тоҷикистон мебошад. Бо нишони сарисинагии «Аълочии маорифи Тоҷикистон» (2001) сарфароз шудааст.
Мукофоту ҷоизаҳо:
Аълочии маорифи Тоҷикистон. Душанбе, 2001
Тамос:
Email- Суроғаи электронӣ: nasrullokarimovich@mail.ru Телефон: 938-50-00-10
Муҳимтарин дастовардҳои илмӣ ва ихтироъот:
Бори нахуст таърих ва таърихнигории мактабу маорифи тоҷик дар нимаи дуюми асри XIX – нимаи аввали асри XX - ро мавриди таҳқиқ қарор дода, собит намудааст, ки тоҷикон ҳамчун мардуми бумии минтақаи Осиёи Марказӣ аз ибтидо соҳиби мактабу маориф мебошанд. Таърихи ниҳодҳои омӯзишии тоҷикон аз замонҳои қадим ибтидо гирифта, новобаста аз ивазшавии сулолаҳову хонадонҳои ҳукмрон ва истилои аҷнабиён тоҷикон ҳамеша мактабу маориф ва фарҳангии суннатии худро ҳифз тамуда, рушду пешрафти онро таъмин менамуданд. Аз ҷумла, дар нимаи дуюми асри XIX – нимаи аввали асри XX дар баробари забони арабӣ дар мактабу мадрасаҳои минтақа забони тоҷикӣ-форсӣ забони таълимӣ буд ва сарҳалқаи илму фарҳанг, мактабу маориф ва умуман ҳаёти маънавии минтақа тоҷикон буданд.
Монографияҳо:
- История народного образования Таджикистана второй половины XIX – начала XX вв. – Душанбе: «Ирфон», 2005. –С. 176 (11 п.л.).
- Донишгоҳи омӯзгорӣ дар масири таърихи миллат.- Душанбе: «Ирфон».- 2011.- 488 с. – С. 9- 233; 337- 350 (14,8 ҷ.ч.) (дар ҳаммуаллифӣ бо Ҳ. Пирумшоев, М. Маликов, А. Худойдодов).
- Нахустин маркази илму таълими таърих.- Душанбе, 2013.- С. 304.- с.10-200 (11,9 ҷ.ч.), (дар ҳаммуаллифӣ бо Ҳ. Пирумшоев ва А. Муродов).
- Становление советской системы народного образования Таджикистана в отечественной историографии. – Душанбе: «Дониш», 2013.- 147 с.
- Историография народного образования Таджикистана второй половины XIX – первой половины XX вв. Душанбе: ТГПУ.- 2016.- 410 с.
- Бисту панҷ нахли пурсамар (Донишгоҳи омӯзгорӣ дар 25 соли истиқлолият). //Душанбе -2016.- 290с (дар ҳаммуалифӣ бо Ҳ.Пирумшоев).
Китобҳо:
- Бобоҷон Ғафуров ва рушди таърихнигории миллӣ. Мураттиб. Душанбе: Ирфон, 2009.- 294 с. 18,4 ҷ.ч.
- Нақши В. В. Бартолд дар омӯзиши таърихи халқи тоҷик. Мураттиб. Душанбе: Ирфон 2010.- 248 с. 15,5 ҷ.ч.
- Зинаи ҳалкунанда дар эҳёи давлатдории тоҷик. Мураттиб. Душанбе: Ирфон, 2011. - 290 с. 18,2 ҷ.ч.
- Андар шинохти тоҷикон. Китоби якум. Мураттиб ва муаллифи дебоча ва тавзеҳот. Душанбе: ДДОТ, - 224с. 14 ҷ.ч.
- Андар шинохти тоҷикон. Китоби дуюм. Мураттиб ва муаллифи дебоча ва тавзеҳот. Душанбе: ДДОТ, - 400с. 25 ҷ.ч.
- Андар шинохти тоҷикон. Китоби сеюм. Мураттиб. Душанбе: ДДОТ, - 142с. 8,9 ҷ.ч.
- Тоҷикон дар сарчашмаҳои таърихӣ ва осори муҳаққиқон (мавод доир ба таърихи тоҷикон). Китоби 2. Мураттиб бо ҳамроҳии С. Бобомуллоев. Душанбе: Дониш, 2018.-300 с. 26 ҷ.ч.
- Таджики в источниках и исторических исследованиях (Материалы по истории таджиков). Составитель с С. Бобомуллоевым. Душанбе: Дониш, 2018.- 520 c. 32 ҷ.ч.
- Пешвои миллат Эмомалӣ Раҳмон – эҳёгари таърихи бостони халқи тоҷик. Мураттиб.-Душанбе:Дониш, 2020, саҳ. 45-62.
Мақолаҳои илмӣ:
- Просвещения северных районов Таджикистана в колониальный период II пол. XIX – нач. XX вв.//Сборник научно исследовательских работ преподавателей и студентов ДГПУ им. К. Джураева. – Душанбе, 1993. С. 24-25. Колониальная политика царской России в области народного образования в Средней Азии (вторая половина XIX – нач. XX вв.)//Сборник научно-исследовательских работ преподавателей ДГПУ им. К. Джураева. – Душанбе, 1994. С.144-146.
- Народное образование в верховьях Зеравшана во второй половине XIX – начале XX вв.//Сборник научных трудов Налогово-правового института. Выпуск 1. – Душанбе, 1999. С.41-48.
- Расходы на содержание русских и русско-туземных школ Туркестанского края вторая половина XIX – начало XX вв.//Сборник научных трудов Налогово-правового института. – №3. – Душанбе, 2001. – С. С.38 -42.
- История народного образования Таджикистана второй половины XIX –начале XX вв.Диссертации на соискание ученой степени кандидата исторических наук. – Душанбе, 2003. 186 с.
- История народного образования Таджикистана второй половины XIX –начале XX вв. Печ. Автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата исторических наук. – Душанбе, 2003. 25 с.
- Хонако, корыхона и далоилхона как один из видов просветительского учреждения.//Сборник научных трудов Налогово-правового института. – Вып. 5, часть 1. –Душанбе, 2004. С.99-103
- Хорогская русско-туземная школа.//Сборник научных трудов Налогово-правового института. - Душанбе, 2004. -№ 5. /.Ч.1.-С. 99-103. С.99-103
- Новометодные школы в Северном Таджикистане.// Сборник научных трудов Налогово-правового института. Душанбе, 2004.- № 5. /.Ч.1.-С.96-99. С.96-99
- Преобразовательный процесс в системе народного образования Туркестанского края.// Сборник научных трудов Налогово-правового института. – Душанбе, 2004, № 6. С.163-167
- Образование Русско-туземных школ в Туркестанском крае.//Сборник научных трудов Налогово-правового института. –Душанбе, 2004, № 6. С.168-171.
- 1Ремесленные училища и сельские школы в Туркестанском крае. Сборник научных трудов Налогово-правового института. - Душанбе, 2004, № 6 С.171-174.
- Просвещение Восточной Бухары в конце XIX - начале XX вв.//Сборник научных трудов Налогово-правового института. - Душанбе, 2005, № 7, ч.1. С.3-7
- Общее состояние народного образования в Бухарском эмирате (конца XIX - начале XX вв.)//Сборник научных трудов Налогово-правового института .-Душанбе, 2005, № 7, ч.1. С.7-26
- О политико-правовой учение Ибн Халдуна//Сборник научных трудов Института экономики Таджикистана. – Душанбе, 2006 № 9, ч. II. С. 50-55
- Русско-туземные школы в дореволюционном Таджиистане. Ч.I Интернет. Информационно-аналитический Центр, htt: //www. Ia-centr/ ru/expert /2622/, 21.10.2008. С.1-5.
- Русско-туземные школы в дореволюционном Таджиистане. Ч.II. Интернет. Информационно-аналитический Центр, htt: //www. ia-centr/ ru/expert /2622/, 21.10.2008. С.1-8
- Вклад Б. Гафурова в развитии народного образовании Таджикстана (1946-1956 гг.).//Социализм: теория и практика. № 1-2 (37, 38), 2009. С.117-123
- Вклад Б. Гафурова в развитии народного образования Таджикистана (1946-1956 гг.)//Сборник: Бабаджан Гафуров и развитие национальной историографии. – Душанбе: Ирфон, 2009, 294 стр. С. 148-159.
- Термин «дехкан» в работах академика Б. Г. Гафурова//Б. Ғафуров – выдающийся исследователь истории Центральной Азии. (Сборник докладов международной научной конференции. 24 декабря 2008 года, город Душанбе). С. 223-230
- Пенджикентская русско-туземная школа//Россия – Таджикистан: исторический опыт взаимоотношений. Материалы международной научно-теоритической конференции просвещенной 140-летию подписания Русско-Бухарского договора (1868 г.)- Душанбе, РТСУ, 2009.С. 97-101
- Отражение истории мактабов и медресы в трудах академика В.В. Бартольда//Научное наследие В. В. Бартольда и современная историческая наука. Материалы Республиканской научной конференции Душанбе, 27 ноября 2009 г.- Душанбе, 2010. 24-32
- Муассисаҳои диннӣ - фарҳангии ҷамъиятӣ ва инъкоси онҳо дар осори академик В. Бартолд.// Нақши В. В. Бартолд дар омӯзиши таърихи халқи тоҷик. Душанбе, 2010. С. 60-67.
- Таҳаввулоти сиёсии солҳои 1917-1924 ва дигаргуниҳо дар соҳаи маориф // Фарҳанг, 2010, № 3-4.С. 17-25.
- Барпо шудани ҳокимияти Шӯравӣ ва дигаргунсозиҳои соҳаи маориф то таъсисёбии ҶМШС Тоҷикистон //Зинаи ҳалкунанда дар эҳёи давлатдории тоҷик. Душанбе: Ирфон, 2011.-290с. С. 114-136
- Ташкилёбии ҶШС Тоҷикистон ва зарурати тайёр намудани мутахассисони дараҷаи олии соҳаи маориф //Зинаи ҳалкунанда дар эҳёи давлатдории тоҷик. Душанбе: Ирфон, 2011. - 290 с.С. 137 - 149
- Таърихи таъсисёбии нахустин мактаби олии ҶШС Тоҷикистон// Зинаи ҳалкунанда дар эҳёи давлатдории тоҷик. - Душанбе: Ирфон, 2011. 290с. С.162- 180.
- Конститутсия ва истиқлолияти миллӣ //Истиқлолият - омили ислоҳоти ҳуқуқӣ. Душанбе: Ирфон. - 2011.- 275 с. С.12- 19
- Новометодные школы и их роль в истории народного образования Таджикистана.// Вестник Таджикского государственного педагогического университета им. С. Айни. - Душанбе, 2012. № 5(48). С.95-100.
- История становления советской системы народного образования в Северном Таджикистане//Вестник Таджикского государственного педагогического университета им. С. Айни. - Душанбе, 2013. № 1(50). С.83-90.
- История становления советской системы народного образования в Восточной Бухаре (1920-1924гг.) //Вестник Таджикского государственного педагогического университета им. С. Айни. Душанбе, 2013. № 4(53). С. 121-125.
- Освещения истории становления советской системы образования в отечественной историографии.//Вестник Таджикского государственного педагогического университета им. С. Айни. Душанбе, 2013. № 4 (53).С.125-133.
- Историография ликвидации неграмотности. //Вестник Таджикского государственного педагогического университета им. С. Айни. Душанбе, 2013. №6. С.68-79.
- Освещение истории народного образования периода ВОВ (1941-1945 гг.) в исторической литературе.//Вестник Российско-Таджикского (Славянского) университета. – Душанбе, 2013. № 4 (43).С.150-159.
- Освещение реформы алфавита в таджикской историографии //Вестник педагогического университета: изд. Таджикского государственного педагогического университета им. С. Айни. Душанбе, 2013. №6(55), ч.2. С.61-64.
- Академик А.А. Семенов о духовенстве и его отношении к гражданскому образованию в Бухарском эмирате//Вклад академика А.А. Семенова в изучение истории и культуры таджикского народа: материалы междунар. конф., посвящ. 140-летию со дня рождения выдающегося исследователя истории и культуры народов Центральной Азии (г. Душанбе, 13.12.2013 г.). – Душанбе, 2013. С.161-170.
- Первый вуз столицы. //Журнал «Душанбе».- Душанбе, – № 5. С.22-35. (дар ҳаммуаллифӣ боСамиев Б.).
- Нақши академик Б. Искандаров дар рушди илму таълими Донишгоҳи омӯзгорӣ//Баҳодур Искандаров - олим, омӯзгор ва ҷанговар. - Душанбе, 2013, 99с. С.72-78.
- Ректоры ТГПУ им. С.Айни. // Журнал «Душанбе».- Душанбе, 2013. – №5. С. 36-41.
- Историография достижений в образовательном процессе послевоенного периода (1945-1959 гг.) в Таджикистане. //Вестник педагогического университета: изд. Таджикского государственного педагогического университета им. С. Айни. Душанбе, 2014. – №1(56), ч.1. С.43-48.
- Некоторые аспекты становление системы народного образования новейшего периода истории Таджикистана. //Вестник педагогического университета: изд. Таджикского государственного педагогического университета им. С. Айни. – Душанбе, 2014. – №1(56), ч.2. – С.89-94.
- Муҳаққиқи ҳақиқатнигор ва омӯзгору роҳнамои асил//Растагоре дар масири омӯзиши таърих. (Маҷмӯи мақолаҳо). - Душанбе, 2014.- 190 с.С. 62-64.
- Пешгуфтор// Пирумшоев Ҳ. Таърихи халқи тоҷик дар тарозуи таърихнигорӣ. - Душанбе, 2014. - 370 с. С.3-9.
- К вопросу о количестве медресе в Восточной Бухаре в конце XIX – начале XX вв. //Вестник Таджикского государственного университета права, бизнеса и политики. – Худжанд, 2014.- №3(59). С.192-197.
- Освещение становления и развития системы среднего профессионального образования в отечественной историографии//Вестник Таджикского государственного университета права, бизнеса и политики. – Худжанд, 2014. –№5(61).С.173-181.
- Историография становления и развития системы высшего профессионального образования Таджикистана//Вестник педагогического университета: изд. Таджикского государственного педагогического университета им. С. Айни. – Душанбе, 2014. – №4 (59). С.57-70.
- Заминаҳо ва марҳилаҳои ба қудрат расидани Нодиршоҳ дар тасвири «Оламорои Нодирӣ»//Вестник педагогического университета: изд. Таджикского государственного педагогического университета им. С.Айни. – Душанбе, 2014. – №3(58-1). С.80-88. Дар ҳаммуаллифӣ бо Марям Ризоифар.
- Политическое и торгово-экономическое соперничество между Россией, Англией и Ираном в центрально-азиатском регионе в первой половине XVIII века// Историческая и социально-образовательная мысль Выпуск № 1 / том 7 / 2015 Коды ГРНТИ: 03 — История, исторические науки ВАК РФ: 07.00.00 УДK: 93/94 )в соавторстве с Марям Ризоифар)
- Историография народного образования Таджикистана второй половины XIX- первой половины XX вв.//Автореферат диссертации на соискание ученой степени доктора исторических наук. – Душанбе, 2015. -55 с. Историография народного образования Таджикистана второй половины XIX- первой половины XX вв. Диссертации на соискание ученой степени доктора исторических наук. – Душанбе, 2015. 394 с.
- Нирӯи бузург//Масъалаҳои маориф, № 4. 2015.С. 9-14 (дар ҳаммуаллифӣ бо Р. Назариев, Ҳ. Зикиров). Политика русского царизма в области народного образования северного Таджикистана во второй половине XIX в. (к историографии проблемы)//Вестник педагогического университета: изд. Таджикского государственного педагогического университета им. С.Айни. Душанбе, 2015. – № 6-2 (67). С.228-234
- Ба таърихи миллати худ чун оинаи поку муқаддас назар бояд кард// Ваҳдат ва раванди гуфтугӯи тамаддунҳо. Дар партави асарҳо, мақолаҳо ва суханрониҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон.-Душанбе: «Адиб», 2015. 464 с. С. 389-398.
- Народное образование Таджикистана в годы ВОВ 1941-1945гг. Историография проблемы. // Таджикистан в Великой отечественной войне 1941-1945гг. Душанбе: «Дониш», 2015, 374 с. С.84-99.
- Ба таърихи миллати худ чун оинаи поку муқаддас назар бояд кард//Пешвои миллат - меъмори ваҳдат (аз силсилакитоби Ваҳдат, Давлат, Миллат). Ҷ. XXV.Душанбе: Дониш, 2016, 422 с. С. 389-395.
- Тоҷикистон - Созмони Милали Муттаҳид: 25 соли ҳамкорӣ//Маводи конференсияи анъанавии илмӣ-назариявии устодону кормандон бахшида ба 25-солагии истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон. Душанбе: ДДОТ ба номи С.Айнӣ, 2016.-270с. С.18-27.
- Ҷонфидои илму маориф //Маърифати омӯзгор, 2016, № 11, ноябр. С.30-33; Ҳамин мақола. Нури маориф. Маҷмӯи мақолаҳо. Душанбе, 2016. С 59-68. (дар ҳаммуаллифӣ бо академик Н. Салимӣ).
- Вожаи «ғалча» ва шарҳу тафсири он дар адабиёти илмӣ.// Маърифати омӯзгор, 2016, №12. С.12-16 (дар ҳаммуаллифӣ бо Нуриддин Саид).
- Историография состояние народного образования таджикского народа в начале XX в.// Маводи конференсияи илмию назариявӣ дар мавзӯи «Масъалаҳои мубрами таърихнигории тоҷик дар давраи муосир». (Рашт, 5-6 ноябри соли 2016). Душанбе: “Сухан”, 2017. С.69-79.
- Муҳаққиқи ҳақиқатнигор ва омӯзгору раҳнамои асил. //Маводи конференсияи илмию назариявӣ дар мавзӯи «Масъалаҳои мубрами таърихнигории тоҷик дар давраи муосир». (Рашт, 5-6 ноябри соли 2016). Душанбе: “Сухан”, 2017. С.189-193.
- Муқаддима. //Маҷмӯаи «Довталаб-2016. Таърихи халқи тоҷик (Компаненти А). (3000 саволномаи тестӣ ва саволу ҷавоб барои довталабони мактабҳои олӣ)». Мураттиб М. Фозилова. Душанбе: Ирфон, 2016.-259с. С.3.
- Вахш дар аҳди қадим ва асрҳои миёна//Вестник педагогического университета: изд. Таджикского государственного педагогического университета им. С.Айни. Душанбе, 2017. – № 4 (70), (дар ҳаммуаллифӣ бо Нуриддин Саид).
- В-он ки туро зод, низ чун ту назояд// Гулчанбари муҳаббат. Душанбе: «Сумани Қудрат», 2017. С. 123-127
- Вожаи «ғар» ва шарҳу тафсири он дар адабиёти илмӣ//Маърифати омӯзгор, №2, феврал -С. 25-28, (дар ҳаммуаллифӣ бо Нуриддин Саид).
- Консепсияи таърихи халқи тоҷик дар асарҳои Пешвои миллат.// Мероси ниёгон, 2019, № 21, саҳ.12-16.
- Назаре ба таърихи водии Яхсу ва шарҳу тафсири вожаи «яхсу» дар адабиёти илмӣ. // Муаррих (маҷаллаи илмӣ-назариявӣ). Душанбе, 2019, № 2(18), саҳ. 5-15 (дар ҳаммуалифӣ бо Нуриддин Саид).
- Реформирование традиционного образования в Туркестанском крае в начале XX в.//Духовный мир мусульманских народов Евразии. М. Акмулла – великий башкирский просветитель XIX в. (XIV Акмуллинские чтения). Материалы республиканской (с международным участием) научно - практической конференции. Том 2.-Уфа, 2019.- С.215-220.
- Народное образование Таджикистана в годы Великой Отечественной войны: проблемы историографии.// Сборник научных статей. Вклад регионов Урала и стран Центральной Азии в победу в Великой Отечественной войне 1941–1945 годов. Челябинск, 2020.- С.479-489.
- Роланд Безенвал-муҳаққиқи шаҳри Саразм// Дар китоби “Роланд Безенвал-муҳаққиқи Саразм”. Душанбе: Дониш, 2020.- 210 с.- С.4-5.
- Мақоми ҶШС Тоҷикистон дар таърихи миллат// Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон. Маҷмӯа ба ифтихори 90-солагии таъсисёбии ҶШС Тоҷикистон. Муҳаррирони масъул: Убайдулло Н.К., Ғафуров А.М., Қобилова Б.Т.-Душанбе, 2020, 240.с.- С.3-16.
- Рисолати олим дар ҷомеа.// Раҳим Масов. Китобномаи шарҳиҳолӣ ).Бахшида ба 80-солагии академики АИ ҶТ Раҳим Масов). Муҳар. Масъул: Б. Қобилова, А.Ғафуров. Душанбе: Дониш, 2020.-134.с, саҳ.5-13.
- Саразм –нахустшаҳри Варазрӯд.// Садои Шарқ, 2020, № 5.- С. 115-124.
- Саразм-ёдгоре аз ниёгон//Мероси ниёгон, 2020,№22, саҳ.23-30
- Саразм-нахустшаҳри Варорӯд/ Саразм. Маҷмӯаи мақолаҳои конференсияи илмӣ-амалии “Саразм-оғози тамаддуни кишоварзӣ, ҳунармандӣ ва шаҳрсозии тоҷикон” ба ифтихори 5500-солагии Саразм, ш. Душанбе, 20 декабри соли 2019.- С.3-11.
- Консепсияи таърихи халқи тоҷик дар асарҳои Пешвои миллат//Пешвои миллат Эмомалӣ Раҳмон – эҳёгари таърихи бостони халқи тоҷик. -Душанбе:Дониш, 2020, саҳ. 34-45.
- Пешвои миллат Эмомалӣ Раҳмон – эҳёгари таърихи бостони халқи тоҷик//Пешвои миллат Эмомалӣ Раҳмон – эҳёгари таърихи бостони халқи тоҷик. _Душанбе:Дониш, 2020, саҳ. 45-62.
- Саразм- нахустшаҳри Варорӯд// Саразм-хазинаи тиллоии таърих. Хуҷанд: Хуросон, 2020, саҳ.206 -214.
- Кошифи асрори тамаддуни ниёгон (Чанд мулоҳиза доир ба рисолаи Б. Маршак «Ҳунари Суғди бостон»)//Маршак Б.И. Ҳунари Суғди бостон.-Душанбе:Дониш, саҳ. 4-7 (дар ҳаммуаллифӣ).
- Пешгуфтор ба китоб-албоми “Ҳунарҳои мардумии Болооби Зарафшон”. Душанбе: Дониш.-222 с.- саҳ.3-10.
- Саразм – субҳи тамаддун. //Саразм. Албоми ранга бо забонҳои тоҷикӣ, англисӣ, русӣ.-Хуҷанд.- 122 с, саҳ.3-6.
- Саразм – на заре цивилизации. //Саразм. Албоми ранга бо забонҳои тоҷикӣ, англисӣ, русӣ.-Хуҷанд.- 122 с, саҳ.6-10.
- Sarazm – at the dawn of civilization. //Саразм. Албоми ранга бо забонҳои тоҷикӣ, англисӣ, русӣ.-Хуҷанд.- 122 с, саҳ.10-12.